(E) Hava Astsubay (Hv.Slh.Kd.Bçvş. 1945) Mehmet BAŞAĞ
(TÜMBAŞ Mucidi)
TÜMBAŞ Adaptörünün Gelişim Süreci ve Önemi
1965 yılından önce F-5 ve F-100 uçaklarıyla yapılan roket ve bomba eğitim atışları ayrı ayrı uçuş sortilerinde yapılmakta bu ise zaman, işgücü ve gereksiz yakıt sarfına sebep olmaktaydı.
(E) Hv.Kd.Bçvş. Mehmet Başağ, Bandırma’da görevli iken, F-5 ve F100 uçakları ile yapılan Bomba ve Roket eğitim atışlarının ayrı sortilerde yapılması nedeniyle ortaya çıkan zaman ve yakıt kaybının önüne geçmek üzere, atışların tek sortide yapılabilmesini sağlamak amacıyla bir adaptör geliştirmeye karar vermiştir. Bu amaçla Kayseri ve Eskişehir fabrikalarında araştırmalar yapmış ve 1965 yılında, B-37 K1 Bomba adaptörü ile MA-2 Roket adaptörünü birleştirerek bu düşüncesini hayata geçirmiştir.
Birlik imkânları ile imal ettiği adaptörün denenmesi konusunda, uğraş vermiş ve kabul ettirememiştir. Ailesinin anlatımı ile Bandırma 6.Ana Jet Üs Komutanı Tahsin ŞAHİNKAYA bu sistemi bizzat denemeyi kabul etmiştir. İlk denemeleri Pilot olarak, Tahsin ŞAHİNKAYA, Cezmi ARI ve Necdet HIZEL gerçekleştirmiştir. Eskişehir İkmal Bakım Merkezi Komutanlığında incelenen ve denenen sistem kabul görmüş ve seri üretime geçilmiştir. Sisteme TÜRK, MEHMET ve BAŞAĞ kelimelerinin birleşiminden oluşan TÜMBAŞ adı verilerek Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmiştir.
(E) Hv.Kd.Bçvş. Mehmet BAŞAĞ bu icadı için hiçbir hak talep etmemiştir. Eşi Sayın Neriman BAŞAĞ hala bu başarının haklı gururunu yaşamaktadır. “Eşim, "Türkiye’ye" bizim için manevi değeri yüksek bir eser bıraktı , para olsa harcanır giderdi” demektedir.
1965 yılından sonra “TÜMBAŞ” adaptörü ile roket ve bomba eğitim atışlarının bir sortide yapılmasıyla Hava Kuvvetleri eğitim atışlarında iş gücü, zaman ve yakıt bakımından büyük yararlar sağlamıştır.
Bu nedenle (E) Hv.Kd.Bçvş. Mehmet BAŞAĞ’ ın buluşu “TÜMBAŞ” atış eğitim adaptörü Türk Hava Kuvvetleri için büyük önem taşımaktadır.
......
......
Araştırma/Düzenleme : © Mesut Atar http://www.havacilar.com 12.04.2014 Son güncelleme : 30.12.2014
Kaynak : Halil Ergenli, Başağ Ailesi (Tüm emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.)